![]() ![]() Wat ik nog precies weeit, is dat mien breur 'rusten' mus en dat de taofel oet de achterkeuken haold weur en der een ledikant weer in kwam. Hie was net zakt veur de zeevaortschooul en zul het schriftelijk overdooun via PBNA of zo. Toen kwam er bericht dat eein van zien klasgenoten open TB had en dat hij zuchzolf en de rest van't gezin mus laoten controleren. Bij hum zat er een vlekkie op zien long. Ik weeit niet hoe lang dat hie toen rusten mus, ik geleuf een haalf jaor. Op een dag kwam er visite veur hum. Die man wol mij een haand geven, maor ik deinsde terug en wol dat niet. Mien pap had deur hoe dat kwam. Vlak der veur was een breur van die man bij oous en wij stunden boeten.( Die breurs leken toen veul op mekaor) Het schrikdraod van't weilaand naost oous hoes was vlakbij. Die man had gummiestevels an en greep dat draod. Toen zee e: "Kiek dat draod dot gien zeer, geef mij maor een haand ". Ik was aaid waorschouwd um niet an dat draod te kommen, maor in gooud vertrouwen op 'grote meensen', dee ik't toch. Toen kreeg ik dus een beste klap! Mien vertrouwen was vort. Een poos laoter kwam der een breur van mien pap en die zee tegen mij: "Zal ik es op dien vingerties fluiten? Dat kan ik heeil gooud, geeft dien haandtie maor es!" Ik wol eerst niet umdat ik er gien vertrouwen in had, maor ik dee het toch. Hie bukte zuch en beet flink in mien vingers! Ik bedaach mij niet en dee mien gezicht veuroet en, umdat e op dezolfde hoogte was, beet ik hum flink in zien neus. Noou dat zat hum niet glad en hie stun raor te kieken. Ik heb aaid daacht dat, as mien pap der niet bijstaon had, dan had e mij vast een klap geven. Eein veurdeel: hie heul nooit meer geinties met mij oet. Mien beide zusters die nog in hoes waren, gungen naor de Bonnerschooul. ![]() Toen't Sunterklaosfeest der an kwam had ik ok mien klompie bij de schorsteein zet. En jaowel, 's morgens een reep sukkelao! Ik kwam op schooul en heurde dat eein van de wichter een pop kregen had. Ik kwam kwaod in hoes en begun te janken. Dat wicht was wel es ondeugend en brutaol! Ik vund dat niet eerlijk. Toen mien pap in hoes kwam, vreug e waorum ik reerd had. Mien mam vertelde wat er gebeurd was. Pap was kwaod en vertelde mij de waorheid: dat aolders de kedogies betaolden en dat Sunterklaos gewoon een verkleeide kerel was. Dat dus aolders met meer centen de kinder ok duurdere kedogies gaven. Hie zee dat ik maor es gooud kieken mus as Sunterklaos op schooul kwam: je kunt 't plaksel wel zeein. Hie zee ok: "As doe naor veuren kommen most, dan rop hum die baord maor van de kop aof!" Wat pap zee was wet, wij hadden te luustern. Noou dat gaf een hoop spanning toen't zo wied was. Ik gung hen veuren en ik stun stief van schrik: jao hor, ik zag plaksel en de handen jeukten mij. Ik daach an pap en wat ik dooun mus, maor ik zag ok de juf en ik wus dat de hoofdmeester in't lokaol der noast was. Die was heeil streng en wij waren wel bang veur hum. Ik heb't niet an duurd om toou te griepen, dan maor een mopper van mien pap! Die had mij trouwens op't haart drukt dat ik, wat hij verteld had, absoluut niet wieder vertellen much an aander kinder. Ik veuilde mij groot, dat ik al wat wus dat aander kinder niet wussen! Noou vraog ik mij aof wat er gebeurd zul wezen as ik daon had wat mij opdraogen was! Het was in 1951 of in 1952 en het was flink winter met een laog snei op straot. Ik kwam van schooul met mien sunterklaoskedogie under mien aarm. Ik leup Boddeveld op en in de schaarpe bocht stun an d'aander kaant vrouw Pepping over heur underbaander te kieken. Zie was wedevrouw en woonde daor met heur vrijgezelle zeun. Ik had heur niet zeein en ineeins reup zie: "Moi mien wicht,, hest wat van Sunterklaos kregen?" Ik schrok mij rot, want ik daach aaid dat zie een heks was. Zie leup in heeil donker gooud, heur haor recht aofknipt en een zwaart baandtie der deur. Zie har een schelle stem en een grote neus (tenminste dat geleuf ik) en aal met aal: ik was bang veur heur. Kinder under mekaor fantaseert van alles bij mekaor, dat zie een heks was en zo. Ik reup weerum: "Jao, een poppenledikantie!"en leup, zo rap as ik kun, wieder. Dat veul niet met, daolijk weer 'klossen' under de klompen en die mus je weghaolen aj niet vallen wolden. Met dat kedo under mien aarm veul dat niet met. De bodem was van tweei losse plaankies en die veulen der dan ok nog weer oet a'k mij bukte. In het boerderijgie waor wij woonden was nog gien leidingwaoter toen ik klein was. Mam (of pap) mus ieder emmer waoter oet de put, die 10 ringen deeip was, ophaolen met de slinger. Waoter veur't eten, de was, schoonmaoken en bij winterdag ok veur't vee. Met zu'n hoesholling met een stuk of wat kinder was dat veul waark. Ik deenk dat ik een jaor of zees was toen der waoterleiding kwam. Pap had zolf de geul graoven naor de straot toou. Dat was toch wel zu'n 30 meter. Toen hebt ze de bovenste ringen oet de put haold en de put dicht gooid. Ok de regenput mus vort en van die ringen en die regenput hef pap achter 't hoes een gierkelder maokt. Volgens mij zullen de meensen noou wel graog zukse putten hebben wullen. Het was heeil helder en lekker waoter. Toen de put dempt weur nao de aanleg van waoterleiding, hebt ze de bovenste ringen der oet taokeld. Der stun een dreeipoot van dikke balken boven um dat te dooun, maor der kunnen maor een paor hen boven haold worden. Meer was te gevaorlijk: de put was 10 of elf ringen deeip. Geliek hebt ze ook de regenput vorthaold. Toen der allemaol zaand en aold rommel in de put gooid weur, stun ik der op de neus bij. Ik zag in eeinmaol een stukkie speulgooud der tussen en deuk veuroet um't te griepen! Maor gooud dat eein van de kerels die der umtoou stunden dat zag en mij greep en achteroet trok! Ik mus vortdaolijk een eend achteroet staon. Mien pap meuk achter 'thoes een deeip gat en daor weuren de ringen en het bovenstuk van de regenput in leegd. Dat was net achter de kooustal en het weur de gierput. Pap mus wel de openingen tussen de ringen dichtsmeren en ik much helpen. Ik mus hum bijlochten, want 't was der stikdonker binnenin. Ik vund dat slim spannend en ok wat griezelig! De gierput zat der nog toen 't hoes verkocht is eeind jaoren tachtig. An't eend van't eerste schoouljaor gung mien zuster naor de Ulo en weur der zeegd dat ik een fiets zul kriegen. Noou dat leek mij wel wat en ik verheugde mij der op. Op 't moment da 'k de fiets zag weur ik toch wat snotterig. Ik har begrepen da'k een neie kreeg maor: het was een roestig sleets fietsie van een dochter van mien pap zien kammeraod, die er te groot veur worden was! As 't slecht weer was (of as ik wus dat ze wat eten gungen dat ik slim lekker vund) dan much ik bij oous aole buren eten: Wasse en Roefie Volkers. Die woonden naost de schooul. Laoter weur ik nog wel es plaogd, umdat ik wel es binnen kwam en zee dat't begunde te sputtern. Dan hadden ze bonensoep of zo! ![]() Die slee hef een aantal jaoren op zolder staon. Toen ik 10 jaor was, kreeg ik nog een breurtie! Noou dat hef niet de bedoouling weest, maor ik was bliede: ik was niet meer de jongste! Toen hie 5 jaor was ben ik met hum op de slee achter mij an naor 't Staatbos weest um een kerstboom te haolen. Wij gungen over de Nijslootsweg die, veurbij het stinkgat van Udemao, vlak bij de schuur van staatsbosbeheer oetkwam. Noou de heenreis gung gooud, maor weerum was aans. De boom had ik met een toouw vaastmaokt, maor breurtie weur meui en mus ok op de slee. Hoe ik weer in hoes kommen ben, kunj je wel veurstellen: bekaof en verkleumd! Met een wichie die wat jonger was speulde ik vaok. Heur breur was wat aolder en die dee ok wel met. De spoorlien leup een endtie verderop en daor muchten wij niet op lopen. Net veur de spoorlien leup een aofvalsloot van Udemao en daor kwam allemaol viezigheid deur. ![]() Van isolaotie en dat soort dingen had gieneein ooit heurd. De kachel weur stookt met torf en eierkolen. In de achterkeuken ston een kookkachel met een oven der in. As pap zien klompen boound har, leut e die der maangs ok in dreugen. Appelbomen, peren, kaarsen, proemen, alle ston veur en achter't hoes. In de loop van de jaoren bent er een heeileboel sneuveld, umdat ze niet gooud dreugen of dat er een zeeikte in zat. Under in de gletsjerkoel had pap zien greuintetoen en een aantal bessen- en kruusdoornstroeken. Naotuurlijk slaachten ze zolf, zo as dat toen gung. Ik herinner mij nog dat ze een zwien hen boeten braachten en ik keek stiekem um een houkie van de muur. Dat beeist gierde zo haard dat ik met de vingers in de oren vortvleug. Laoter slaachten ze een bollegie die ze zolf optrokken hadden. Wat een waark was dat. Toen der bij de melkfabriek diepvrieskluizen verhuurd weuren, hebt ze dat geliek annommen. Het weur der zo stief indrukt dat het soms heeil veul meuite en kracht kostte um der wat oet te kriegen. Ik weeit het nog beest want ik mus dat meeistal dooun! Aw 's aovends in de bedstee lagen, veuilde dat heeil veilig. Soms was ik ok bang, want der stun een eulielaampie op taofel en, deur de tocht, vlakkerde die naotuurlijk. Dan waren der allemaol bewegende schaduwen en dat was veur een klein kind wel wat angstig. Aj dan ok nog neudig op de pot musten (die stun achteran op de plaank in de bedstee) dan was dat spannend. Veuraal as er een heeile haarde wind was en die ok nog bulderde deur de schorsteein. As ik dan vanoet de aander bedstee ineeins mien pap haard heurde snurken, dan was ik weer veilig en niet meer bang. Maangs kunj ok de beeist heuren op stal, der zat maor een dunne muur tussen de bedstee en de deel. Die kooun kunt soms zo zuchten en stennen en dan ok nog met heur ketten rammelen! Ik heb wel es wakker legen en dan daach ik dat er een inbreker tussen pap zien reeuw zat te rommelen. Noou deenk je: wel zul belang had hebben bij een knieptang, een haomer en wat roestige spiekers?? In't begun hadden wij ok nog sikken. Eein der van was zogenaomd van mij. Die leup ok gewoon met mij um't hoes toou. Op een keer stun e op deel met de poten tegen een tun met meel van de hoounder an en vrat der oet. Ik gaf heur een klap op de kont en zie sprung achteroet.. met heur eeine hoorn tegen mien gezicht, vlak bij mien oog. 's Aovends heurde pap dat en hie gung de schuur in greep zien iezerzaog. Toen kreeg e de sik bij de kop en zaogde de hoorns der aof. Ik geleuf dat ik haarder beulde dan de sik! ![]() Sneiballen gooien was ok mooi, maor as't veurjaor was dan kun dat niet meer. Met een buurjong leup ik in een stuk weilaand vlak bij heur hoes. Daor lag een een stuk dat leger was dan de rest van dat weilaand. Daor stun waoter in en 't was er modderig. Wij bedaachten daw wel modderballen gooien kunden. Noou dat gung ok prima. Hie was even jonger dan ik en dus kreeg hie wat meer raoke ballen as ik! Toen't verveelde leupen wij weer op de boerderij an en kwamen zien pap tegen op de kooustal. Die greep zien zeun bij de kladden en heul hum under de kraon die veur op de stal boven een bak hung. Hie spartelde tegen maor hie had gien kaans um te ontsnappen. Veur dat ik an de beurt kwam, rende ik maor gauw op hoes an en prebeerde mij zolf wat te hemmelen! Dat was vast minder grondig.. Dit bent dingen die zo noou en dan deur mien gedachten speuld en die ik noou dus uitwaarkt heb, zodat misschien de kleinkinder dat op een dag leest. Tenminste: as zie ooit Dreens leert! |